Repetisjonsdag

Pedagogikktimane i dag var bra å få med seg. Etter å ha lest om læringsteoriane var det greit å få trukket ut det viktigste frå dei ulike, og få et overblikk over dem. Bra at Birgit skreiv det på tavla etter kvart. Då var det lettere å få overblikket, ta notater og følgje med. 
Ellers var det også veldig greit med en gjennomgang av dokumentbehandling i word. Har skrevet nokre oppgåver på høgskulenivå før, men ein repitisjon er jo alltid bra!! :) Så nå blir det spennende å sette i gang med matematikkoppgåva. Praksisgruppa mi skal jobbe med geometri i neste praksisperiode, så no er det berre å sette i gong å lage eit undersøkelseslandskap der elevene kan tilegne seg mer kunnskap om vinkler, firkanter, sirkler og andre målbare objekt.

Skrivinga av matematikk pedagogikkoppgåva gjekk greit, men på tilbakemeldinga var det ein god del å rette opp. Dette er jo ein bra måte å læra på, gjennom vegleiing og vurdering. 

Fila som blei lagt ut av Birgir etter økta er eit veldig bra hjelpemiddel. Sjølv syns eg at læringsteoriane kan bli litt mykje og forvirrande, men her kan eg lese om dei ulike og få oversikten, etterpå kan eg lese meir forjupande i pensumlitteraturen. 

Revidert veke 17.

Gruppeoppgåve i pedagogikk

Å jobbe med alle dei ulike læringsteoriane har vore ein spennande prosess. Gruppearbeidet har gått kjempefint i gruppa vår. Me starta med å fordele pensum. Brukte eit par dagar på å lese gjennom og skriva samandrag. Torsdagen møttes me og fortalde kvarandre om det me hadde lest i pensum. Etterpå diskuterte me kva for teoriar me ville jobbe meir med. Det blei ikkje noko stor diskusjon, for me var einige om det meste. Me tok med John Dewey og hans "learning by doing", Skinner om viktigheiten av positive tilbakemeldingar og mykje ros og Vygotsky om kor viktig det er å forstå eleven i lys av fortid og omgivelsar, men og utviklingspotensialet eleven har i seg. Me tok og med Vygotsky fordi han støttar opp om tavleundervisning. At eleven får ting demonstrert før han prøvar det ut på eiga hand. Det er viktig for forståinga til eleven. Me tok og med Endel Tulving og hans vektlegging av kor viktig det er at undervsininga refererar til elevens episodiske minne, altså at den har ein personleg referanse til eleven. Eit døme er jo om ein elev skulle rekne ut farten til eit fly i forhold til avstand er det betre å rekne ut flyets hastighet frå Haugesund til Oslo, en frå Sydney til Melbourne. Årsaken er jo at eleven mest sannsynleg vil fly frå Haugesund til Oslo oftare. Under flyturen er sjangsen stor for at han vil tenkje på denne matematikkoppgåva, repetere den og hugse den betre. Personleg relevans.

Kanskje var me litt låst av at Birgit viste ein film som døme på fremføring. Me bestemte oss i hvert fall for å lage ein film. Me fekk låne heimkunnskapssalen på Frakkagjerd ungdomsskule og ein kamerat av meg hjalp oss med filminga. Me ville lage ein film som fekk fram dei teoriane me hadde valgt. Me valgte mat og helse fordi det er eit fag der ein lett kan ta inn andre fag. Til dømes matematikk og natur og miljø (ulike typar frukt og grønt, kvar dei kjem fra osv.) Samstundes som det er eit fag der eleven får gjere noko praktisk og prøva seg fram. Matematikk i matlaging refererar nok også betre til det episodiske minne enn om eleven skulle rekna liter og desiliter i ei matematikkbok. Samspelet mellom faga er likevel viktig.

Så kom framføringa. Eg hadde hatt jobben med å redigera filmen. Me hadde ca. 30 min film. Det var ingen enkel jobb å kutte ned, samstundes som alle poenga skulle væra med. Filmen blei nok litt lang, men me klarte å samkjøre power pointen og filmen innanfor 15 minuttar. At filmen var så lång at læraren som gav tilbakemelding mista konsentrasjon undervegs hadde eg verkelg ikkje trudd. For meg føltes det nesten litt ironisk at me hadde hatt om positiv tilbakemelding, den tilbakemeldinga me fekk etterpå tatt i betraktning...
Ellers var det mykje bra på framføringsdagen. Folk hadde jobba godt, og mykje kreative evner blant folk kom fram i framføringane. Spennande å sjå kor forskjellige teoriar folk hadde jobba med, sjølv om det folk hadde kome fram til var mykje det same, men i ulik innpakning! Trur det er mången gode, framtidige lærarar på kullet vårt! :)

Til slutt vil eg takke praksisgruppa mi; Ingrid, Line og Maria for veldig bra samarbeid. Dykk e ein knallbra gjeng!! :D

I ettertid har eg tenkt ein del på denne gruppeoppgåva, og på dei ulike læringsteoriane me kom fram til. Ein av årsakane var at eg brukte mykje dei same teoriane då eg skreiv oppgåva i matematikk og pedagogikk. Sjølv om me i gruppa jobba godt med oppgåva, har eg ikkje heilt følt at mitt pedagogiske grunnsyn har vore heilt i boks. Derfor har eg no brukt mykje tid på å lese og jobbe med dei ulike teoriane for å utarbeide mitt pedagogiske grunnsyn litt djupare. 

Med eit pedagogisk grunnsyn meiner ein den virkelighetsoppfatning, dei kunnskapar, verdiar og holdningar som ligg til grunn for pedagogisk virksomhet. Ut i frå Lyngsnes og Rismark (2007) kan ein plassera dei ulike teoriane innanfor to grupper. Den tradisjonalistiske tenkninga og den progressivistiske tenkninga, sjølv om ein kan finna trekk ved nokon av teoriane i begge tenkningane. Det blir av Lyngsnes og Rismark understreka at det ikkje dreier seg om to didaktiske retningar som går under desse navna, men at det bare er ei gruppering for å skape ein oversikt. Læring handlar om at nokon blir undervist i noko. Tradisjonalismen vektleggjer noko, innhaldet i undervisninga, mens progressivismen rettar fokuset mot nokon, den som blir undervist. Ein kan ikkje sei at ein lærar er enten ein tradisjonalist eller ein progressivist, men ein kan sei at ein lærar heller meir i den eine retninga enn den andre. 

Når eg tenkjer på dei ulike teoriane i forhold til kva eg sjølv meiner er det nokon faktorar eg tenkjer er viktigare enn andre. Eleven i fokus, tilpassa opplæring, utvikling av kunnskap på ein måte som er relevant for elevane, aktivitet/leik, omgivelsane sin påverkand på elevane (t.d. heim, samfunn, økonomi etc.), elevens tryggleik og sjølvoppfatning og fokus på den indre motivasjonen. 

Det er eigentleg ganske fascinerande å lesa om dei ulike teoretikarane. Innanfor alle teoriane finnes det noko som er bra, men nokon teoriar meir spennande enn andre. Ein av desse er den sveitsiske konstruktivisten Piaget, og spesielt teorien hans om korleis mennesket organiserer kunnskapen i skjema. Lyngsnes og Rismark (2007) hadde eit godt eksempel med ein liten gut som fekk fortald at onkelen hans jobba på båt. Då guten skulle fortelje dette videre fortalde han at onkelen hadde kontoret sitt på ein båt. Årsaka var at foreldra jobba på kontort, og derfor tenkte guten at job var kontor. Då guten fekk forklaring på korleis jobben til onkelen var skjedde det ei utviding av skjema i forhold til kva jobb er. Dette blir kalla for akkomodasjon, ein justering av skjema slik at det passar overens med ny informasjon. I skulesamanheng kan denne teorien knyttast saman med å gje undervisning som er relevant for eleven. Det skjer ein utvikling av det eleven kan frå før, ved at eleven får høyre noko som ikkje stemmer overens med det eksisterande skjemaet. Eleven må då arbeide for å skape likevekt i skjema, eller tilføye nye skjema. Dette sett elevens læreforutsetningar i fokus for undervisinga, noko eg meiner er utruleg viktig. 

Noko Piaget ikkje vektleggjer så mykje i sin teori er bruken av språket i lærings- og utviklingsprosessen. Dette førar meg over til russeren Vygotsky som høyrer til under dei sosiokulturelle perspektiva på læring. Imsen skriv at det gryende språket er byggesteiner for tenkningen, i følge Vygotskys teori. For det er nettopp det at barn etter hvert begynner "å snakke med seg sjøl" som gjør at erfaringer internaliseres som tenkning (Imsen, 2005:255). 

Vygotsky har og mykje anna bra i sin teori, medan anna korleis samfunnet, altså menneskets levevilkår, påvirkar utvikling og tenkjemåte. Det er jo klart at dette har noko å sei. 

Eg trur nok til dømes at utviklinga og tenkjemåten til Thomas vil vere annleis enn utviklinga til elevane på praksisskulen vår. Thomas er guten på bilete. Han møtte eg på ein skule i Kiberaslummen i Nairobi, då eg var i Kenya i februar 2006. 

Der Piaget snakkar om skjema, snakkar Vygotsky om utviklingssonar. Den proksimale utviklingssone er kor långt der er muleg for eleven å gå, saman med læraren, i si utvikling. Den proksimale utviklingssonen utvidar seg etter kvart som eleven utviklar seg. Saman med læraren handlar om læraren skal vere eit støttande stillas i elevens utvikling, for eleven kan ikkje utvikle seg heilt på eiga hand. Eit døme er med eit lite barn som ser ein bil. Denne bilen blir av barnet kalla for "brum brum" heilt til nokon fortel barnet at det er ein bil. Då har barnet lært seg at denne "brum brummen" har navnet bil. Derfor er ikkje Vygotsky heilt framad for å lære barna formelle og vitenskapelege begrep, men at det må skje på rett måte. Eit støttande stillas kan og vere andre som har kome lengre i si utvikling enn eleven, og andre elevar. 

Årsaka til at me tok med Vygotsky og tavleundervisinga er at han støttar opp om at læraren kan forklare eit saksforhold for ei samla gruppe, så lenge det er eit tankesamarbeid mellom læraren og elevane. Dette er noko me klart kunne ha utdjupt nærmare i framføringa. 

Aktivitet og leik meiner eg og er utruleg viktig. Det er fleire som snakkar om dette, men her vil eg løfte fram amerikaneren John Dewey, og hans "learning by doing." Han løfter fram relasjonen mellom kunnskap og handling. Han meiner at skulen må lere barna det dei har bruk for, og at deira behov og interesser bør vere utgangspunktet for det som skal bli tatt opp. Han meiner og at skulen må jobbe for å skape vekst og nyskjerrighet, og bruka probleimløysning som ein metode. Kor godt dette kan fungere såg me då me gjennomførte eit undersøkelseslandskap ute i prakis. Dette var verkeleg spennande. Det finnes og utruleg månge andre måtar som elevane kan jobbe undersøkande på. Eit døme er jo Storyline, som eg har skrive om tidlegare i bloggen. I dette arbeidet er det viktig at læraren ikkje er passiv, men går aktivt inn som vegleiiar, og medundersøkjar! Litt tilbake til Vygotsky. 

Alt i alt kan eg vel sei at mitt pedagogiske grunnsyn heller mest mot å vere eit progressivistisk grunnsyn, men likevel ikkje heilt. F.eks. måten Skinner snakkar om positiv tilbakemelding, og endring av åtferd er noko som eg syns er veldig bra! Dette innlegget er heller ikkje eit ferdig, grundig utarbeida overblikk over mitt pedagogiske grunnsyn, av den årsak at det ikkje er ferdig utvikla enda. I tillegg hadde det blitt eit veldig långt innlegg. 

Kvifor det er viktig at me som kommande lærarar utviklar eit pedagogisk grunnsyn trur eg har samanhang med at det hjelp oss til å tenkje i gjennom kvifor me gjer det med gjer og meinar det me meinar. Det er ein ting å meine at det er viktig å ha eleven i fokus, men kvifor meiner eg det er viktig? Gjennom lesning av læringsteoriar lærer eg og mykje om korleis eg kan sette eleven i fokus. 

Revidert veke 17.

Å leia basisgruppa

Det var ein bra start på skulen denne dagen! Det stod telys i heile klasserommet, noko som ga ein go og varm stemning for trøtte og småkalde pendlarar frå Haugesund. Det Birgit gjorde er eit bra døme på korleis me kan starta ein dag for elevane. Det er ikkje alltid så mykje som skal til. At læraren står i døra og ynskjer alle velkomen på skulen betyr nok mykje for elevane. Om læraren då og seier navnet til kvar enkelt elev har alle elevane fått høyre navnet sitt frå læraren før fyrste time er ferdig. Det å få høyre navnet sitt frå læraren kvar dag betyr visst mykje for elevane har eg høyrt.

For oss som skal bli lærarar i dag har me ein utfordrande elevflokk å forholda oss til. Generasjonen som kommuniserar med kvarandre via mobil under pulten i timen, eller kanskje midt i undervisninga finn ut at det er på tide å mata det elektroniske kjæledyret sitt. Elevar er kjappe til å læra seg alt som er nytt, og her har med som lærarar sanneleg ein utfordring. I denne jungelen av teknologiske duppedyttar er det utruleg mykje bra som kan vera til hjelp i vår undervisningskvardag om me berre tek oss tid til å leita litt. Kanskje hjelp til andre ting enn ein ”forbetra” elevsamtale og.

I denne tid full av forsking har dei og endeleg funne ut kor viktig det er for bornas læring at skulen ser bra ut. Dette såg eg sjølv og då me hadde praksis på Skåredalen skule. Skulen hadde veldig fine område, både ute og inne. Her kunne barna læra, leka og trivast. Spesielt haugane utanfor skulen var flotte. Her var det tydeleg at barna hadde det morosamt.

Tanken på kor mykje makt me som lærarar vil få er nesten ein skremmande tanke. Samtidig som ein kan bli inspirert til å tenkje at ein skal få væra med å forma morgondagens vaksne samfunnsborgarar veit ein jo at det er ikkje alle dagar det er eit like enkelt fokus å halde. Det kan væra fort gjort å sei noko feil, eller dømme litt kjapt i ein situasjon. Eg hugsar frå min eigen skulekvardag på ungdomsskulen då gymlæraren min spurte om eg ikkje var heilt som eg skulle væra fordi eg gjorde ein liten feil i ballspelet. Dette var sikkert ikkje noko ho hadde planlagt å spørja meg om i lengre tid, men likevel satt det spor i ein trettenåring. Små ting ein kan gjere som ein kanskje ikkje tenkjer over i ettertid, men som kan ha satt djupe spor i eit barnesinn. Noko som eg trur kan væra utruleg viktig for ein lærar er den daglige loggen. Tenkje over kva som har skjedd, og korleis ein har handla i dei ulike situasjonane.

Å skrive ein logg for lærarkvardagen er nok også lurt i høve til elevane våre. Då kan ein bli oppmerksam på små ting som gjentar seg blant elevane. Det kan handla om barn som blir misbrukt, omsorgssvikt, mobbing pluss så mykje meir. Eg håpar verkeleg at den norske skulen kan bli ein skule utan mobbing. At Kjell Mange Bondeviks zero mål kan bli nådd ein dag. Det var heilt forferdeleg å sjå filmen frå Bergen. Stakkars gut. Ingen elevar burde ha ein slik skulekvardag. Då me var i praksis var me med lærarane på skulen på et Olweus – møte. Der gjekk dei i gjennom elevundersøkinga frå den skulen. Den viste at det var få elevar som blei mobba på skulen, men som rektoren sa: ”Eg er ikkje fornøgd før talet er null elevar som skriv at dei blir mobba her på skulen. Ein mobba elev er ein for mykje.”

Eg håpar at eg som lærar kan bidra til elevane får ein bra skulekvardag. Det er viktig at elevane får tilstrekkeleg med kunnskap, men og at dei får tilstrekkeleg med omsorg. Eg håpar eg kan bety noko for at alle har det bra både kunnskapsmessig og sosialt der eg jobbar.

Læraryrket er, som nevnt tidlegare i bloggen, så mykje meir enn bare å undervise. Som lærer skal ein sørgje for at elevane lærer det dei skal, ikkje bare er tilstades i timane der det blir undervist. 

For at elevane skal lære er det viktig å fremme eit godt og trygt læringsmiljø. Dette trur eg må vere ei utruleg stor og utfordrande oppgåve. Kanskje har ein 25 elevar som lærer på heilt forskjellige måtar. Nokon elevar kan vere djupt konsentert om det dei gjer, mens det stormar rundt dei, mens andre mistar all konsentrasjon av ein ørliten forstyrrelse. Nokon likar best å jobbe i lag med andre, mens andre likar seg best aleine. Korleis kan ein få eit godt læringsmiljø, der alle desse forskjellige typane elevar kan lære? Uten at eg kan gje noko fasitsvar på dette, trur eg det handlar om å skape eit variert miljø. Kanskje muligheten for nokon elevar å samarbeide på eit grupperom, mens andre kan sitte å jobbe meir for seg sjølv i klasserommet. Skulane i dag satsar meir og meir på åpne løysningar, der elevane kan finne sin måte å arbeide på. Likevel er det viktig at elevar som likar best å jobba aleine får trening i samarbeid og motsatt. 

Ein anna ting som eg trur eg utruleg viktig er at læraren er engasjert i det som blir undervist, at læraren klarer å vere nyskjerrig i lag med elevane. Dermed får elevane følelsen av at læraren er like interessert som dei, og dette vil fremme motivasjon og interesse hos elevane. Ogden (2004) skriv i boka si om ein engelsk lærer, Goodlad, som har observert mykje undervsning gjennom tida frå 1960-talet. Han beskriv undervisinga i skulen som tradisjonsbundet og med få teikn på profesjonelt, pedagogisk engasjement hos lærarane. Han skriv at han saknar den engasjerande samhandlingen i klassemiljøa, og etterlyser meir humør, glede og latter i skolekvardagen. Dette trur eg det ligg mykje i. Berre i praksis har me erfart at jo meir engasjerte me er, jo meir engasjerte blir elevane. 

Trygghet er og utruleg viktig i eit godt læringsmiljø. At lærar og elev har eit godt forhold, og eleven følar at han eller ho kan stola på læraren. Som eg har nevnt tidlegare i innlegget er det utruleg viktig at læraren og skulen jobbar effektivt mot mobbing. 

Læraren må kunne vere effektiv, og då meiner eg ikkje effektiv på ein måte der ein berre pløyer gjennom stoffet for å ha vært gjennom mest muleg på kortast muleg tid. I følge Ogden (2005) blir effektiv undervising kjenneteikna av lærarar som er opptatt av korleis den enkelte elev kan få mest muleg ut av kvar time på skulen. Dette blir kalla for ein elevorientert lærar. Den elevorienterte læraren klarar å byggje bro mellom pensumkrav og elevforutsetningar. I boka si tar og Ogden med nokre forutsetningar for effektiv undervising. Eg har valt å ta med utdrag frå desse punkta (Ogden:2004 s.111-116): 

• læraren meistrar eit bredt register av undervisingsprinsipper og veit korleis dei skal anvendas i ulike situasjonar for å fremme læring. 
• prioritering av læringsaktiviteter utan at andre opppgaver forsømmes, og slik at undervisningstida utnyttes godt. 
• tilpasse den sosiale sturkturen og læringsmiljøet til elevens behov. 
• elevane får oppgåver som er tilpassa deira forutsetningar og intellektuelle meistringsnivå. 
• hensiktsmessig bruk av bekreftelsar eller ros for å oppmuntre positiv åtferd og for å informera elevane om kva som verdsettes og forventes av dem. 

Dagens lærar har fleire roller. Han eller ho er både aktivitetsleiar, inspirator og vegleiar. I skrivande stund må eg sei at eg føler heile prinsippet om leiing av basisgruppa virkar som ei stor utfordring, med alt som skal tenkast over og takast hensyn til. Å skapa balansen mellom alt dette trur eg blir den største. Å vere både fagleg og sosialt kompetent til yrket mitt. 

Denne økta starta me med framføring av ulike arbeidsmåtar. Dette var spennande, og mykje å ta med seg vidare i utdanninga og ut i arbeidslivet. Det er utruleg møkje spennande ein kan gjere som lærar, og mykje av desse metodane tror eg er arbeidsmåtar som kan skape interesse blant fleire elevar på fleire ulike nivå. F.eks. gjennom arbeid med storyline og problembasert læring. Det finnes også arbeidsmåtar som gjer differensieringa lettare. Eit døme på dette er arbeidsprogram, der læraren lett kan lage individuelle arbeidsoppgåver tilpassa den enkelte elev. 

Alt i alt er eg glad for at eg har valgt eit så spennande, variert og utfordrande yrke!! :) 

Revidert veke 17.

Observasjonspraksis

Det var noko heilt anna å observera i praksis enn i kantina. Hovudsakeleg kanskje fordi elevane visste at me kom, og kva me skulle gjere.
Det var spanande å observera elevane. Korleis dei var med læraren og korleis dei var med kvarandre. Det virka som dei aller fleste hadde ein bra skulekvardag. Dei fleste var fornøgde, og jobba godt. Sjølv om det ikkje skal den store hendinga til for å få ein sjetteklasse til å miste all konsentrasjon.
Elevane gjekk stort sett i hettegenser, jentene kjøpte sine på WOW. Dei spelte fotball, lekte ”egget” med sprettball eller sprang rundt og lekte på haugen. Dei blei irriterte og krangle når ikkje alle fekk vere med i leiken, eller når nokon ikkje gjorde det dei skulle i gruppearbeidet. Dei jobba i timane, og likte best når undervisninga var variert. Dei likte og å lese på eigehand. Då var det heilt stilt i klasserommet.
Ein spesiell oppleving den veka var i ein matematikktime. Ei jente skjønte ikkje kva ho skulle gjere, men etter at eg hadde prata litt med ho og hjelpe henne gjekk plutselig lyset opp for ho. Eg trur me blei like glade begge to, og for meg blei det enda ein bekreftelse på at det er lærar eg vil bli.