Å leia basisgruppa

Det var ein bra start på skulen denne dagen! Det stod telys i heile klasserommet, noko som ga ein go og varm stemning for trøtte og småkalde pendlarar frå Haugesund. Det Birgit gjorde er eit bra døme på korleis me kan starta ein dag for elevane. Det er ikkje alltid så mykje som skal til. At læraren står i døra og ynskjer alle velkomen på skulen betyr nok mykje for elevane. Om læraren då og seier navnet til kvar enkelt elev har alle elevane fått høyre navnet sitt frå læraren før fyrste time er ferdig. Det å få høyre navnet sitt frå læraren kvar dag betyr visst mykje for elevane har eg høyrt.

For oss som skal bli lærarar i dag har me ein utfordrande elevflokk å forholda oss til. Generasjonen som kommuniserar med kvarandre via mobil under pulten i timen, eller kanskje midt i undervisninga finn ut at det er på tide å mata det elektroniske kjæledyret sitt. Elevar er kjappe til å læra seg alt som er nytt, og her har med som lærarar sanneleg ein utfordring. I denne jungelen av teknologiske duppedyttar er det utruleg mykje bra som kan vera til hjelp i vår undervisningskvardag om me berre tek oss tid til å leita litt. Kanskje hjelp til andre ting enn ein ”forbetra” elevsamtale og.

I denne tid full av forsking har dei og endeleg funne ut kor viktig det er for bornas læring at skulen ser bra ut. Dette såg eg sjølv og då me hadde praksis på Skåredalen skule. Skulen hadde veldig fine område, både ute og inne. Her kunne barna læra, leka og trivast. Spesielt haugane utanfor skulen var flotte. Her var det tydeleg at barna hadde det morosamt.

Tanken på kor mykje makt me som lærarar vil få er nesten ein skremmande tanke. Samtidig som ein kan bli inspirert til å tenkje at ein skal få væra med å forma morgondagens vaksne samfunnsborgarar veit ein jo at det er ikkje alle dagar det er eit like enkelt fokus å halde. Det kan væra fort gjort å sei noko feil, eller dømme litt kjapt i ein situasjon. Eg hugsar frå min eigen skulekvardag på ungdomsskulen då gymlæraren min spurte om eg ikkje var heilt som eg skulle væra fordi eg gjorde ein liten feil i ballspelet. Dette var sikkert ikkje noko ho hadde planlagt å spørja meg om i lengre tid, men likevel satt det spor i ein trettenåring. Små ting ein kan gjere som ein kanskje ikkje tenkjer over i ettertid, men som kan ha satt djupe spor i eit barnesinn. Noko som eg trur kan væra utruleg viktig for ein lærar er den daglige loggen. Tenkje over kva som har skjedd, og korleis ein har handla i dei ulike situasjonane.

Å skrive ein logg for lærarkvardagen er nok også lurt i høve til elevane våre. Då kan ein bli oppmerksam på små ting som gjentar seg blant elevane. Det kan handla om barn som blir misbrukt, omsorgssvikt, mobbing pluss så mykje meir. Eg håpar verkeleg at den norske skulen kan bli ein skule utan mobbing. At Kjell Mange Bondeviks zero mål kan bli nådd ein dag. Det var heilt forferdeleg å sjå filmen frå Bergen. Stakkars gut. Ingen elevar burde ha ein slik skulekvardag. Då me var i praksis var me med lærarane på skulen på et Olweus – møte. Der gjekk dei i gjennom elevundersøkinga frå den skulen. Den viste at det var få elevar som blei mobba på skulen, men som rektoren sa: ”Eg er ikkje fornøgd før talet er null elevar som skriv at dei blir mobba her på skulen. Ein mobba elev er ein for mykje.”

Eg håpar at eg som lærar kan bidra til elevane får ein bra skulekvardag. Det er viktig at elevane får tilstrekkeleg med kunnskap, men og at dei får tilstrekkeleg med omsorg. Eg håpar eg kan bety noko for at alle har det bra både kunnskapsmessig og sosialt der eg jobbar.

Læraryrket er, som nevnt tidlegare i bloggen, så mykje meir enn bare å undervise. Som lærer skal ein sørgje for at elevane lærer det dei skal, ikkje bare er tilstades i timane der det blir undervist. 

For at elevane skal lære er det viktig å fremme eit godt og trygt læringsmiljø. Dette trur eg må vere ei utruleg stor og utfordrande oppgåve. Kanskje har ein 25 elevar som lærer på heilt forskjellige måtar. Nokon elevar kan vere djupt konsentert om det dei gjer, mens det stormar rundt dei, mens andre mistar all konsentrasjon av ein ørliten forstyrrelse. Nokon likar best å jobbe i lag med andre, mens andre likar seg best aleine. Korleis kan ein få eit godt læringsmiljø, der alle desse forskjellige typane elevar kan lære? Uten at eg kan gje noko fasitsvar på dette, trur eg det handlar om å skape eit variert miljø. Kanskje muligheten for nokon elevar å samarbeide på eit grupperom, mens andre kan sitte å jobbe meir for seg sjølv i klasserommet. Skulane i dag satsar meir og meir på åpne løysningar, der elevane kan finne sin måte å arbeide på. Likevel er det viktig at elevar som likar best å jobba aleine får trening i samarbeid og motsatt. 

Ein anna ting som eg trur eg utruleg viktig er at læraren er engasjert i det som blir undervist, at læraren klarer å vere nyskjerrig i lag med elevane. Dermed får elevane følelsen av at læraren er like interessert som dei, og dette vil fremme motivasjon og interesse hos elevane. Ogden (2004) skriv i boka si om ein engelsk lærer, Goodlad, som har observert mykje undervsning gjennom tida frå 1960-talet. Han beskriv undervisinga i skulen som tradisjonsbundet og med få teikn på profesjonelt, pedagogisk engasjement hos lærarane. Han skriv at han saknar den engasjerande samhandlingen i klassemiljøa, og etterlyser meir humør, glede og latter i skolekvardagen. Dette trur eg det ligg mykje i. Berre i praksis har me erfart at jo meir engasjerte me er, jo meir engasjerte blir elevane. 

Trygghet er og utruleg viktig i eit godt læringsmiljø. At lærar og elev har eit godt forhold, og eleven følar at han eller ho kan stola på læraren. Som eg har nevnt tidlegare i innlegget er det utruleg viktig at læraren og skulen jobbar effektivt mot mobbing. 

Læraren må kunne vere effektiv, og då meiner eg ikkje effektiv på ein måte der ein berre pløyer gjennom stoffet for å ha vært gjennom mest muleg på kortast muleg tid. I følge Ogden (2005) blir effektiv undervising kjenneteikna av lærarar som er opptatt av korleis den enkelte elev kan få mest muleg ut av kvar time på skulen. Dette blir kalla for ein elevorientert lærar. Den elevorienterte læraren klarar å byggje bro mellom pensumkrav og elevforutsetningar. I boka si tar og Ogden med nokre forutsetningar for effektiv undervising. Eg har valt å ta med utdrag frå desse punkta (Ogden:2004 s.111-116): 

• læraren meistrar eit bredt register av undervisingsprinsipper og veit korleis dei skal anvendas i ulike situasjonar for å fremme læring. 
• prioritering av læringsaktiviteter utan at andre opppgaver forsømmes, og slik at undervisningstida utnyttes godt. 
• tilpasse den sosiale sturkturen og læringsmiljøet til elevens behov. 
• elevane får oppgåver som er tilpassa deira forutsetningar og intellektuelle meistringsnivå. 
• hensiktsmessig bruk av bekreftelsar eller ros for å oppmuntre positiv åtferd og for å informera elevane om kva som verdsettes og forventes av dem. 

Dagens lærar har fleire roller. Han eller ho er både aktivitetsleiar, inspirator og vegleiar. I skrivande stund må eg sei at eg føler heile prinsippet om leiing av basisgruppa virkar som ei stor utfordring, med alt som skal tenkast over og takast hensyn til. Å skapa balansen mellom alt dette trur eg blir den største. Å vere både fagleg og sosialt kompetent til yrket mitt. 

Denne økta starta me med framføring av ulike arbeidsmåtar. Dette var spennande, og mykje å ta med seg vidare i utdanninga og ut i arbeidslivet. Det er utruleg møkje spennande ein kan gjere som lærar, og mykje av desse metodane tror eg er arbeidsmåtar som kan skape interesse blant fleire elevar på fleire ulike nivå. F.eks. gjennom arbeid med storyline og problembasert læring. Det finnes også arbeidsmåtar som gjer differensieringa lettare. Eit døme på dette er arbeidsprogram, der læraren lett kan lage individuelle arbeidsoppgåver tilpassa den enkelte elev. 

Alt i alt er eg glad for at eg har valgt eit så spennande, variert og utfordrande yrke!! :) 

Revidert veke 17.